داستان‌های مربوط به برخورد شهاب سنگها و اجرام آسمانی، همیشه مورد توجه انسان‌ها بوده. در روزهای اخیر خبر داغ «احتمال برخورد شهاب سنگ ۴کیلومتری» به موضوع مورد بحث این روزها تبدیل شده است. به گزارش روزنامه‌ی دیلی اکسپرس، سیستم خودکار ردیابی اجرام آسمانی سازمان فضایی ناسا، هشدار داده که در ماه آوریل (اردیبهشت ماه) یک سیارک ۴/۱ کیلومتری به زمین نزدیک می‌شود که اصابت آن به سیاره‌ی زمین می‌تواند به معنی نابودی بشر باشد. کارشناسان ناسا معتقدند که در تاریخ ۲۹ آوریل ۲۰۲۰، معادل ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۹، جرم آسمانی مورد نظر که با سرعت ۸/۷ کیلومتر بر ثانیه به سمت سیاره زمین در حرکت است، به نزدیک‌ترین فاصله خود با ما می‌رسد. بررسی‌های موجود نشان می‌دهند که هر صد سال یک‌بار، احتمال ۱ در ۵۰ هزار وجود دارد که سیارک با این ابعاد به زمین برخورد کند. به طور کلی اجرام آسمانی گوناگون دائما به سمت زمین حرکت می‌کنند و پدیده برخورد شهاب سنگ با زمین آن‌قدرها هم نادر نیست.
رسیدن این شهاب سنگ در ابعاد چند کیلومتر به سطح زمین، دهانه‌ای ۱۰ هزار متری را به وجود می‌آورد و با ایجاد زلزله، سونامی و اثرات جانبی ویرانگر دیگر، تبعات آن حتی تا نابودی تمدن و ایجاد خطر انقراض نسل انسان هم پیش خواهد رفت. جالب است بدانیم که حدودا ۶۶ میلیون سال پیش یک شهاب سنگ ۱۰ هزار متری نسل دایناسورها را نابود کرد و این موجودات را به انقراض کشاند.
شهاب سنگ چیست و از کجا می‌آید؟
در فضا تکه سنگ‌های بی شماری در اندازه‌‌های مختلف وجود دارند. هم چنان که زمین دور خورشید می‌چرخد، با این تکه سنگها که در مسیرش قرار می‌گیرند، مواجه می‌شود. هنگامی که این سنگها با سرعت بسیار زیادی که دارند، وارد جوّ زمین میشوند با هوای اطراف زمین اصطکاک پیدا می‌کنند. بر اثر این اصطکاک حرارت بسیار زیادی تولید می‌شود و تکه سنگ به شدت داغ و گداخته می شود تا حدی که آتش می‌گیرد و شروع به سوختن می‌کند. به همین دلیل در آسمان شب، ستاره‌‌های سوزانی را می‌بینیم که از یک سو به سوی دیگر می‌روند. عمر این ستاره‌ها بیش تر از چند ثانیه نیست و پس از آن ناپدید میشوند. این اتفاق در روز هم می‌افتد، اما نمی‌توانیم آن را ببینم، چون نور این سنگ‌های سوزان در برابر نور خورشید بسیار ناچیز است و به چشم نمی‌آید. در همین رابطه:
به این سنگ‌های سوزان «شهاب سنگ» می گویند.
جنس شهاب سنگ چیست؟
شهاب سنگ ها بر اساس مواد تشکیل دهنده به سه نوع، سنگی، آهنی و سنگی-آهنی، تقسیم میشوند.
بیشتر شهاب سنگ هایی که تا کنون کشف شده اند از نوع سنگی می باشند و موارد نادری از نوع سنگی-آهنی کشف شده اند.
ویژگی‌های شهاب سنگ چیست؟
- اگرچه مواد تشکیل دهنده شهاب سنگ مشابه مواد موجود در زمین است اما چگالی شهاب سنگ ها بیش از سنگ های مشابه زمینی می باشد.
- شهاب سنگ ها اغلب خاصیت مغناطیسی دارند که این ویژگی ناشی از داشتن آهن و فلزاتی نظیر نیکل در ساختار آنهاست.
- سطح خارجی شهاب سنگ ها به صورت یک پوسته تیره رنگ نازک می باشد.
شهاب سنگ ها در کجای کره‌ی خاکی پیدا میشوند؟
در بیشتر مناطق دنیا به خصوص مکان‌هایی که تغییرات کمتری دارند شهاب سنگها یافت میشوند؛ مانند کویر ها، بیابان ها و مناطق قطبی. زیرا در این مناطق شهاب سنگ ها کمتر دچار فرایندهای دگرسانی و هوازدگی میشوند همچنین جابه جایی انها کمتر است.
آیا شهاب سنگها ارزش مادی دارند؟
مطالعه شهاب سنگ ها به عنوان سنگی که از خارج از زمین وارد جو و محیط زمین شده، دارای ارزش های فراوان است که می توان از طریق آنها به مطالعه سیارات، سیارک ها و دنباله دار ها پرداخت و در زمینه ترکیب کلی شیمیایی و زیستی خارج از فضای زمین اطلاعات ارزشمندی را به دست آورد. شهاب سنگ ها علاوه بر مطالعات علمی و کیهان شناسی دارای ارزش مادی در حد سنگ های قیمتی بوده به گونه ای که یک قطعه از این سنگ ها زینت بخش خیلی از موزه ها و کلکسیون های جواهری و زمین شناسی میشوند.
طی دهه اخیر استفاده از شهاب سنگها به عنوان گوهر بر روی زیورآلات بسیار حائز اهمیت بوده و از لحاظ قیمت، تعداد خاصی از آنها حتی گران تر از گوهرهایی مثل الماس و یاقوت هستند. بِرندهای مطرح دنیا از شهاب سنگ، در اجناس لوکس و گران قیمت خود استفاده می‌کنند و قیمت های چند صد هزار دلاری از مشتری دریافت می‌کنند.
آیا شهاب سنگ ۴ کیلومتری به زمین برخورد خواهد کرد؟
و اماداستان داغ این روزها…! باید بگوییم که این سیارک بسیار بزرگ، قرار نیست به زمین برخورد کند و تنها با فاصله‌ای زیاد از کنار زمین گذر می‌کند. ناسا این سنگ غول‌آسا را دائما تحت نظر دارد و گزارش داده که تقریبا ۴.۱ کیلومتر وسعت دارد و بطور رسمی ۵۲۷۶۸ (۱۹۹۸ OR2) نامگذاری شده است.
سرعت فعلی این سیارک ۸/۷ کیلومتر بر ثانیه است و پیش‌بینی می‌شود در ۲۹ آوریل ۲۰۲۰ با فاصلۀ ۶.۲۹ میلیون کیلومتری از کنار زمین عبور می‌کند. این فاصله تقریبا ۱۶ برابر فاصلۀ زمین تا ماه است. میانگین فاصلهٔ زمین تا ماه ۳۸۴٬۴۰۳ کیلومتر است.
جالب است بدانید سه سال پیش در دوازدهم اکتبر ۲۰۱۷ سیارکی با قطر حدودی ۱۵ متر به نام ۲۰۱۲TC4 از فاصلۀ حدود ۴۴ هزار کیلومتری زمین عبور کرد و خطری برای تمدن بشر ایجاد نکرد!