پسوریازیس چیست؟ این یک نوع بیماری پوستی است که اکثر مردم از آن بی اطلاع هستند. در زیر علائم، تشخیص و درمان پسوریازیس را شرح می دهیم.
پسوریازیس یک بیماری شایع پوستی است که در آن چرخه زندگی سلول های پوستی به هم می خورد و به سرعت شروع به تقسیم می کنند. این مشکل باعث تشکیل سریع سلول ها در سطح پوست می شود. سلول های اضافی پوست خارش دارند و گاهی اوقات به شکل لکه های قرمز دردناک هستند.
پسوریازیس چه نوع بیماری است؟
پسوریازیس یک بیماری شایع پوستی نیست، اما افرادی که از آن رنج می برند با مشکلات زیادی روبرو هستند. پسوریازیس که به نام گال نیز شناخته می شود، یک بیماری پوستی خود ایمنی است. این بدان معناست که بدن بر علیه خودش کار می کند.
سلول های مرده و آسیب دیده پوست به طور مداوم در حال ریختن هستند و سلول های جدید و سالم جایگزین می شوند، اما در این بیماری به دلیل ارسال سیگنال ها و دستورالعمل های نادرست به سلول های پوست، سلول ها بسیار سریعتر از سلول های پوست تولید می شوند. از دست دادن سلول ها به این ترتیب پسوریازیس باعث لایه برداری پوست و ظاهری نامنظم به پوست می شود.
این بیماری یک بیماری ژنتیکی است و مسری نیست. پسوریازیس یک بیماری مزمن است که می آید و می رود، یعنی گاهی وجود دارد، گاهی نیست. هدف اصلی درمان کاهش سرعت رشد سلول های پوست است.
علت پسوریازیس
علت پسوریازیس کامل نیست. اما به نظر می رسد که با سیستم ایمنی بدن، سلول های T و سایر گلبول های سفید خون به نام نوتروفیل ها ارتباط داشته باشد. سلول های T از بدن در برابر عوامل خارجی مانند ویروس ها یا باکتری ها محافظت می کنند. اما گاهی اوقات همان سلول های T به اشتباه به سلول های سالم پوست حمله کرده و آنها را آلوده می کنند.
سلول های T بیش فعال تولید سلول های پوست، سلول های T بیشتر و سایر گلبول های سفید خون، به ویژه نوتروفیل ها را افزایش می دهند. این عوامل باعث قرمزی پوست و ضایعات پوستی می شوند. رگ های خونی در نواحی آسیب دیده پسوریازیس باعث ایجاد این ضایعات پوستی و قرمزی می شوند.
این فرآیند به یک چرخه پیوسته تبدیل می شود که در آن سلول های جدید پوست به سرعت به سمت لایه بیرونی پوست حرکت می کنند. این ممکن است روزها یا هفته ها طول بکشد.
شیوع پسوریازیس چقدر است؟
طبق آمار وزارت بهداشت ایالات متحده، حدود 7.5 میلیون نفر در ایالات متحده از این بیماری رنج می برند. همه گروه های سنی از کودکان گرفته تا افراد مسن ممکن است تحت تاثیر قرار گیرند. همچنین این بیماری هم در زنان و هم در مردان بروز می کند.
علائم پسوریازیس چیست؟
چنانچه فردی به این بیماری مبتلا باشد، همانطور که گفته شد، چرخه سلولی سلول های پوست مختل شده و سلول ها بیش از حد تقسیم می شوند. این فرآیند باعث ایجاد ضایعات نقره ای و ضخیم در سطح پوست می شود. معمولا باعث قرمزی، سوزش و خارش می شود. از دیگر علائم این بیماری ضخیم شدن ناخن ها، پوست خشک و ترک خورده و لکه های پوسته پوسته روی پوست است. گاهی اوقات، مفاصل متورم و سفت با سایر علائم پسوریازیس نیز همراه است.
اشکال خفیف این بیماری فقط از نظر زیبایی فرد را آزار می دهد، در حالی که نوع شدید آن باعث ایجاد دردهای زیادی برای فرد می شود، شکل برخی از اعضای بدن انسان را تغییر می دهد و منجر به ناتوانی می شود.
علائم پوستی پسوریازیس در چه مناطقی از بدن تاثیر می گذارد؟
علائم پسوریازیس معمولا در آرنج، زانو و پوست سر ظاهر می شود، اما سایر نواحی نیز می توانند تحت تاثیر قرار گیرند.
پسوریازیس چگونه تشخیص داده می شود؟
پس از مراجعه به متخصص پوست، مو و زیبایی، ابتدا فرد تحت معاینه فیزیکی قرار می گیرد. علائم پوستی این بیماری اغلب آشکار است، بنابراین به راحتی از سایر انواع پوست تشخیص داده می شود.اما در موارد نادری پزشک نمی تواند این بیماری را تشخیص دهد که در این صورت پزشک نمونه آزمایشگاهی از بیمار تهیه می کند تا به تشخیص دقیق برسد.
انواع پسوریازیس
تکههای پسوریازیس ممکن است در چندین تکه پوست رشد کنند و باعث ایجاد حالتی شبیه شوره سر شوند یا ممکن است لکههای بزرگتری در سایر نواحی پوست ایجاد کنند. انواع پسوریازیس معمولاً چند هفته یا چند ماه باقی میماند تا در نهایت ناپدید شود و پس از یک یا دو روز پوست به حالت اولیه خود باز میگردد. اما همانطور که گفته شد پسوریازیس در شرایط مختلف.
مهم ترین انواع پسوریازیس عبارتند از:
پسوریازیس پلاکی
شایع ترین نوع پسوریازیس است که تقریباً 90 درصد از تمام اشکال این بیماری را تشکیل می دهد. علامت آن خشکی پوست پوشیده از زخم های قرمز فلس دار نقره ای است. ضایعات پلاک می توانند هر قسمتی از بدن را درگیر کنند، اما اغلب این ضایعات را در ناحیه زانو و آرنج مشاهده می کنیم.
پسوریازیس پوست سر
این نوع پسوریازیس باعث سفت شدن پوست سر و گاهی اوقات منجر به از دست دادن موقت پوست سر می شود که پس از درمان برطرف می شود.پسوریازیس ناخن
در نیمی از موارد این بیماری به ناخن ها می رسد و در آنها نیز مشکل ایجاد می کند. از جمله سوراخ کردن ناخن، شکل غیر طبیعی ناخن، لایه برداری ناخن و تغییر رنگ ناخن
پسوریازیس روده ای
در این نوع پسوریازیس، لکه های قطره مانند روی سینه، بازوها، پاها و پوست سر ظاهر می شود.
پسوریازیس معکوس
در این حالت زخم های قرمز رنگ و نواحی ملتهب در زیر بغل، کشاله ران، اطراف اندام تناسلی و زیر سینه ها ظاهر می شود (به خصوص اگر بزرگ باشند) که با دستکاری و مالش و همچنین تعریق تشدید می شوند.
چه چیزی باعث پسوریازیس می شود؟
پسوریازیس ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد که در این میان سابقه خانوادگی و ژنتیک نقش بسیار مهمی دارد. عوامل دیگر عبارتند از کمبود ویتامین D، هوای سرد، مصرف بیش از حد الکل و عفونت. او به طور خاص در مورد عفونت گلو یا برفک دهان، اختلالات پوستی و سیگار صحبت کرد.
برخی از داروها، مانند داروهایی که برای فشار خون بالا یا اختلال دوقطبی، داروهای ضد مالاریا یا داروهای ضد چاقی استفاده می شوند، نیز می توانند باعث پسوریازیس شوند.
چه کسانی بیشتر در معرض پسوریازیس قرار دارند؟
هر کسی میتواند در خطر ابتلا به پسوریازیس باشد، اما برخی عوامل میتوانند خطر ابتلا به بیماری را افزایش دهند. از جمله:
سابقه خانوادگی
سابقه خانوادگی یکی از مهمترین عوامل خطر است. داشتن یک والد پسوریازیس خطر ابتلا به این بیماری را افزایش میدهد و داشتن دو والد پسوریازیس خطر بیشتری را به همراه دارد.
عفونتهای ویروسی و باکتریایی
افراد مبتلا به HIV بیشتر احتمال دارد که پسوریازیس را توسعه دهند تا افرادی که سیستم ایمنی سالمی دارند. کودکان و نوجوانان با عفونتهای تکراری، به ویژه گلودرد، ممکن است در معرض خطر بیشتری قرار بگیرند.
استرس
از آنجا که تنش میتواند بر سیستم ایمنی بدن تاثیر بگذارد، سطوح استرس بالا ممکن است خطر ابتلا به پسوریازیس را افزایش دهد.
چاقی
وزن بیش از حد خطر ابتلا به پسوریازیس را افزایش میدهد.
سیگار کشیدن
استفاده از دخانیات نه تنها خطر ابتلا به پسوریازیس را افزایش میدهد، بلکه میتواند شدت بیماری را هم افزایش دهد. سیگار کشیدن نیز ممکن است در ابتدای توسعه بیماری نقش داشته باشد.
بیماری پسوریازیس یا بیماری صدف زمینهساز کدام بیماریها است؟
اگر پسوریازیس دارید، در معرض خطر برخی بیماریهای خاص هستید. این بیماریها شامل:
اختلالات چشم: بیماری ملتحمه و بلفاریت در افراد مبتلا به پسوریازیس رایج هستند.
دیابت نوع 2: خطر ابتلا به دیابت نوع 2 در افراد مبتلا به پسوریازیس بیشتر است.
فشار خون بالا: فشار خون بالا در افراد مبتلا به پسوریازیس بیشتر دیده میشود.
بیماری قلب و عروقی: برای افرادی که مبتلا به پسوریازیس هستند، خطر ابتلا به بیماری قلبی عروقی دو برابر بیشتر از افراد بدون این بیماری است. پسوریازیس و بعضی از درمانهایی که صورت میگیرند، باعث افزایش ضربان قلب، سکته مغزی، کلسترول بالا و آترواسکلروز میشوند.
سندروم متابولیک: این سندرم که شامل: فشار خون بالا، افزایش سطح انسولین و سطوح کلسترول غیر طبیعی است، خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش میدهد.
بیماری پارکینسون: این بیماری مزمن عصبی بیشتر در افراد مبتلا به پسوریازیس اتفاق میافتد.
بیماری کلیوی: پسوریازیس متوسط تا شدید بیماران کلیوی را با خطر بیشتری تهدید میکند.
مشکلات عاطفی: پسوریازیس همچنین میتواند کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد. پسوریازیس با کمبود اعتماد به نفس و افسردگی همراه است.
سایر بیماریهای خود ایمنی مانند بیماری ام اس و بیماریهای التهابی روده به نام بیماری کرون بیشتر به افرادی که مبتلا به پسوریازیس هستند حمله میکنند.
درمان بیماری پسوریازیس چگونه انجام میشود؟
در اکثر موارد، بیماران با مراجعه به یک پزشک عمومی درمان میشوند. اما اگر علایم فرد شدید باشد یا به سایر درمانها پاسخ مناسبی ندهد، ممکن است، پزشک بیمار را به یک متخصص پوست ارجاع دهد.
درمانهای بیماری پسوریازیس به نوع، شدت و ناحیه بروز ضایعات پوستی بستگی دارد. پزشکان عموما با درمانهای خفیفی مانند استعمال پمادهای موضعی روند درمان بیمار را شروع میکنند و در صورتی که بیمار به این درمانها پاسخ مناسبی ندهد، روشهای درمانی قویتری را در پیش میگیرند.
درمانهای مختلف و گستردهای برای بیماری پسوریازیس وجود دارد، اما هر فردی به نوع خاصی از درمانها پاسخ میدهد، از این جهت، تعیین بهترین و مؤثرترین درمان برای هر فرد دشوار است. چنانچه فرد احساس کند که روش درمانی او تأثیر کافی را ندارد یا اینکه در حین درمان عوارض ناخوشایندی را تجربه میکند، بهتر است هر چه سریعتر با پزشک معالج خود مشورت کند.
درمانهای موضعی (Topical treatments)
درمانهای موضعی عموما، اولین روشهای درمانی هستند که برای پسوریازیس خفیف تا متوسط توصیه میشوند. در این نوع درمانها، کرمها و پمادهایی در نواحی آسیبدیده فرد استعمال میشود.
در طول درمانهای موضعی، فرد ممکن است تأثیر این درمانها را مشاهده کند بنابراین لازم است که برای بهبودی کامل تا ۶ هفته برای اثربخشی کامل به روند درمانی ادامه دهد. در همین حال، اگر بیماری پسوریازیس در ناحیهی فرق سَر بروز پیدا کند، ممکن است برای فرد ترکیبی از شامپو و پماد تجویز شود.
مرطوبکنندهها
مرطوبکنندهها (Emollient)، داروهای نرمکنندهای هستند که مستقیما روی پوست استعمال میشوند تا جلوی از دست دادن آب بدن را بگیرند، در این روش درمانی معمولا یک ورقه نازک روی ناحیهی استعمال مرطوبکننده را میپوشاند تا از آن محافظت کند.
اگر فرد دچار پسوریازیس خفیف باشد، احتمالا اولین درمانی که پزشک معالج تجویز میکند، یک نوع مرطوبکننده است. از مزایای اصلی مرطوبکنندهها کاسته شدن از خارش و پوسته پوسته شدن است. در همین حال، گمان میرود که برخی درمانهای موضعی روی پوستهای مرطوب شده مؤثرتر باشند.
توصیه میشود، حداقل ۳۰ دقیقه بعد از استعمال داروهای مرطوبکننده، از درمانهای موضعی بهره برده شود. انواع مختلفی از محصولات مرطوبکننده در بازار موجود است که برخی از آنها قابل تهیه بدون نسخه پزشکی هستند، اما برخی از این محصولات نیاز به تجویز پزشک معالج دارند.
کرم یا پمادهای استروئیدی
کرمها یا پمادهای استروئیدی (کورتیکواستروئیدهای موضعی-topical corticosteroids) عموما برای درمان بیماری پسوریازیس خفیف تا متوسط در اغلب نواحی بدن مورد استفاده قرار میگیرند. این روش درمانی موجب کاهش التهاب میشود. در همین حال، این درمان از روند تولید سلولهای پوستی کاسته و خارش بدن را کاهش میدهد.
کورتیکواستروئیدهای موضعی دارای انواع خفیف تا بسیار قوی هستند. به همین جهت، توصیه میشود، تنها در صورت توصیه پزشک از این داروها استفاده شود. در همین حال، کورتیکواستروئیدهای موضعی قویتر تنها با تجویز پزشک قابل استفاده هستند و فقط روی نواحی کوچک و لکههای ضخیم استعمال میشوند. در همین حال، لازم به ذکر است که مصرف بیش از حد از کورتیکواستروئیدهای موضعی میتواند باعث نازک شدن پوست فرد شود.
کرمهای مشتقات ویتامین D
کرمهای مشتقات ویتامین دی (Vitamin D analogues) معمولا همراه با کرمهای استروئیدی یا به جای آن برای پسوریازیس خفیف تا متوسط مورد استفاده قرار میگیرند و روی نواحی مانند دست و پا، شکم و سینه یا پوست سر تأثیر میگذارند.
کرمهای مشتقات ویتامین D با کند کردن روند تولید سلولهای پوستی روی علایم بیماری تأثیر میگذارند و همینطور دارای اثرات ضد التهابی هستند. نمونههایی از مشتقات ویتامین D عبارتند از: کلسیپوتریول (Calcipotriol)، کلسیتریول (Calcitriol) و تاکالسیتول (Tacalcitol). با وجود عوارض جانبی بسیار کم، توصیه میشود تا حد امکان از مصرف زیاد این نوع داروها بپرهیزید.
مهارکننده های کلسینورین
مهارکننده های کلسینئورین، مانند تاکرولیموس و پیمکرولیموس، پمادها یا کرم هایی هستند که فعالیت سیستم ایمنی را کاهش داده و به کاهش التهاب کمک می کنند.
هنگامی که کرمهای استروئیدی مؤثر نیستند، پزشکان مهارکنندههای کلسینورین را برای درمان پسوریازیس در نواحی حساس مانند پوست سر، دستگاه تناسلی و چینهای پوست تجویز میکنند.
نکته مهم این است که هنگام شروع مهارکننده های کلسینورین، ممکن است فرد دچار تحریک پوست یا خارش و سوزش شود، خوشبختانه این علائم خفیف در عرض یک هفته بهبود می یابند.
قطران زغال سنگ
کال تار قدیمی ترین درمان برای روغن غلیظ و سنگین و پسوریازیس است. اثربخشی این دارو ناشناخته است، اما پوسته های پوستی، التهاب و خارش را کاهش می دهد.
اگر سایر درمان های موضعی اثربخشی لازم را نداشته باشند، می توان از کل رزین در درمان پسوریازیس دست و پا، سینه و شکم یا پوست سر استفاده کرد. نکته دیگر اینکه نخ کامل لباس و ملحفه را لک می کند و بوی بسیار تندی دارد. در همین حال، کل تار را میتوان به صورت ترکیبی با نور درمانی مورد استفاده قرار داد.
دیترانول (Dithranol)
دیترانول یا آنترالین بیش از پنجاه سال است که برای درمان پسوریازیس به کار میرود. این دارو قبلا نشان داده است که اثر خوبی در سرکوب تولید سلولهای پوستی دارد و عوارض جانبی کمی نیز دارد. با این حال، استعمال مقادیر بالای این دارو، میتواند موجب سوزش در ناحیهی مورد استعمال شود.
دیترانول عموما به عنوان یک درمان کوتاه مدت برای بهبودی بیماری پسوریازیس موثر بر دست و پا یا شکم و سینه و تنها تحت نظر پزشک معالج توصیه میشود. این دارو نیز مانند کل تار میتواند موجب لکهدار شدن پوست، لباس و البسه حمام و حوله شود.
به همین جهت، داروی دیترانول به وسیله دستکش مخصوصی به مدت ۱۰ تا ۶۰ دقیقه روی پوست فرد استعمال میشود و سپس شسته میشود. داروی دیترانول را میتوان به صورت ترکیبی با نور درمانی مورد استفاده قرار داد.
نور درمانی برای درمان پسوریازیس
نور درمانی (phototherapy) از نور طبیعی و مصنوعی برای درمان پسوریازیس مورد استفاده قرار میگیرد. نور درمانی نوع مصنوعی را میتوان در بیمارستانها و برخی مراکز پزشکی و عموما تحتنظر یک متخصص پوست انجام داد. لازم به ذکر است که نور درمانی با آفتاب گرفتن کاملا متفاوت است.
نوردرمانی پرتوی ماورای بنفش B
نوردرمانی پرتو ماورای بنفش B از طول موج نوری نامرئی بهره میبرد. پرتوی ماورای بنفش میتواند به کاسته شدن از روند تولید سلولهای پوستی بیانجامد. عموما این روش درمانی، برای برخی از بیماران مبتلا به پسوریازیس که درمانهای موضعی در آنها اثربخشی نداشته توصیه میشود. با وجودی که هر جلسه نور درمانی به این روش تنها چند دقیقه به طول میانجامد، اما شاید لازم باشد که بیمار هفتهای ۲ تا جلسه و به مدت ۶ تا ۸ هفته به مرکز درمانی مراجعه کند.
پسورالن به علاوه پرتو ماورای بنفش A
برای این درمان ابتدا به فرد قرص حاوی ترکیباتی به نام پسورالن (Psoralen) خورانده میشود. در همین حال، ممکن است که پسورالن مستقیما روی پوست فرد استعمال شود. با استعمال پسورالین، پوست فرد نسبت به نور حساستر میشود که میتواند به صورت بالقوه بر اثربخشی پرتوی ماورای بنفش A بیافزاید. همانطور که از نام آن مشخص است، نفوذپذیری پرتوی ماورای بنفش A از ماورای بنفش B به پوست بیشتر است.
این روش درمانی در صورتی که فرد مبتلا به پسوریازیس شدید باشد و به سایر روشهای درمانی پاسخ مناسبی نداده مورد استفاده قرار میگیرد.
در همین حال، این نوع نور درمانی دارای عوارض جانبی از جمله تهوع، سردرد، سوزش و خارش پوستی است. در همین حال، شاید برای جلوگیری از آبمروارید نیاز باشد فرد تا ۲۴ ساعت پس از مصرف قرص از عینک مخصوصی استفاده کند. درمان طولانیمدت به این روش درمانی، از آنجایی که میتواند خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش میدهد، به هیچوجه توصیه نمیشود.
نور درمانی ترکیبی
ترکیب نور درمانی با سایر روشهای درمانی اغلب باعث افزایش اثربخشی در بهبود بیماری پسوریازیس میشود. برخی پزشکان از نوردرمانی پرتوی ماورای بنفش B به همراه کل تار بهره میبرند. کل تار میتواند پوست را پذیرای نور بیشتری کند که به روند درمان تسریع میبخشد. ترکیب نوردرمانی پرتوی ماورای بنفش B با کرم دیترانول نیز شاید برای برخی بیماران مؤثر باشد که به «درمان اینگرام» نیز معروف است.
اگر فرد به بیماری پسوریازیس شدید مبتلا باشد یا سایر درمانها اثربخشی روی فرد نداشته باشند، شاید پزشک به بیمار، درمانهای هدفمند را توصیه کند که روی کل بدن تأثیر میگذارد.
داروهای هدفمندی که توسط پزشک معالج تجویز میشوند، میتوانند در درمان پسوریازیس بسیار مؤثر باشند، اما از آنجایی که روی کل بدن تأثیر میگذارند، دارای عوارض جانبی جدی نیز هستند.
لازم به ذکر است که تمامی درمانهای هدفمندی که برای پسوریازیس توصیه میشوند دارای مزایا و خطرات بسیاری هستند. از این جهت، توصیه میشود، قبل از شروع این نوع درمان، با پزشک معالج در مورد درمانهای مختلف و عوارض مرتبط به آن مشورت شود.
در زنانی که قصد بارداری دارند یا قبلا حامله شدهاند یا اینکه دارای نوزاد شیرخواره هستند، قبل از مصرف هر نوع داروی جدیدی توصیه میشود با پزشک خود مشورتهای لازم را انجام دهند تا از مناسب بودن مصرف این داروها در دوران بارداری یا شیردهی اطمینان پیدا کنند. درمانهای هدفمند به دو نوع اصلی تقسیم میشوند که شامل درمانهای غیر بیولوژیکی (معمولا به صورت قرص یا کپسول) و بیولوژیکی (معمولا به صورتی تزریقی) هستند.
درمانهای غیر بیولوژیکی پسوریازیس
متوترکسات (Methotrexate)
متوترکسات با کند کردن روند تولید سلولهای پوستی و سرکوب التهاب میتواند به بهبود بیماری پسوریازیس در فرد یاری برساند. این دارو معمولا هفتهای یک بار مصرف میشود.
داروی متوترکسات میتواند باعث حالت تهوع شود و احتمالا بر تولید سلولهای خونی نیز اثر بگذارد. علاوه بر این، مصرف طولانیمدت این دارو میتواند موجب آسیب به کبد فرد شود. افرادی که مبتلا به انواع بیماریهای کبدی هستند به هیچوجه نباید داروی متوترکسات را مصرف کنند. در همین حال، مصرف نوشیدنیهای الکلی در هنگام مصرف این دارو ممنوع است.
متوترکسات میتواند برای نوزادان شیرخواره بسیار مضر باشد، بنابراین مهم است که خانمها در صورت تشخیص بیماری، پیش از بارداری از داروهای ضد بارداری استفاده کنند و در حین مصرف این دارو و حداقل ۳۳ ماه پس از قطع مصرف دارو از بارداری خودداری کنند. خطرات این دارو روی مردانی که میخواهند صاحب فرزند شوند، کاملا شناخته شده نیست. اما جهت احتیاط توصیه میشود، مردان نیز حداقل ۳ ماه پس از مصرف آخرین دوز داروی متوتركسات، از صاحب فرزند شدن خودداری کنید.
سیکلوسپورین (Cyclosporine)
سیکلوسپورین دارویی است که دستگاه ایمنی بدن فرد را سرکوب میکند. این دارو در اصل برای جلوگیری از پس زدن پیوند عضو مورد استفاده قرار میگرفت، اما تحقیقات نشان داده که در درمان انواع بیماری پسوریازیس اثربخش است.
سیکلوسپورین عموما به صورت روزانه مصرف میشود. از آنجایی که سیکلوسپورین احتمال ابتلا به بیماریهای کلیوی و فشار خون را افزایش میدهد، توصیه میشود حتما تحتنظر پزشک مصرف شود.
اسیترتین (Acitretin)
اسیترتین یک رتینوئید (retinoid) خوراکی است که از روند تولید سلولهای پوستی میکاهد. اسیترتین برای درمان پسوریازیس شدیدی در افرادی مورد استفاده قرار میگیرد که به سایر درمانهای هدفمند غیر بیولوژیکی پاسخ مثبتی ندادهاند.
این دارو نیز معمولا به صورت روزانه مصرف میشود. اسیترتین نیز مانند دیگر داروهای هدفمند عوارض جانبی خاص خود را دارد، از جمله خشکی و ترکخوردگی لبها، خشکی مجاری حلق و بینی و در موارد نادری ابتلا به بیماری هپاتیت.
استریترین نیز میتواند برای نوزادان شیرخواره بسیار مضر باشد. بنابراین مهم است که خانمها پس از حاملگی، از داروهای ضد بارداری استفاده کنند و در حین مصرف این دارو باردار نشوند و حداقل ۳ سال پس از قطع مصرف این دارو، باردار نشوند. با این حال، مصرف داروی اسیترتین برای مردانی که میخواهند صاحب فرزند شوند، بیخطر است.
داروهای جدیدتر
اپرمیلاست (Apremilast) و دیمتیل فومارات (Dimethyl fumarate) از جمله داروهای جدیدتری هستند که به کاهش التهاب کمک میکنند. این داروها به صورت قرص و روزانه مصرف میشوند. این داروها فقط به افراد مبتلا به پسوریازیس شدید که سایر درمانهای بیولوژیکی در آنها اثربخش نبوده باشد توصیه میشود.
درمانهای بیولوژیکی
درمانهای بیولوژیکی، سلولهای بیشفعال دستگاه ایمنی را هدف قرار داده و موجب کاهش التهاب میشوند. این درمانها نیز در صورتی به افراد مبتلا به پسوریازیس شدید توصیه میشود که به درمانهای دیگر پاسخ مناسبی ندادهاند یا اینکه امکان بهره بردن از سایر درمانها را ندارند.
اتانرسپت (Etanercept)
اتانرسپت دو بار در هفته تزریق میشود و پس از آن بنا به تشخیص پزشک متخصص روند درمان قطع یا ادامه مییابد. عموما اگر پس از ۱۲ هفته هیچگونه بهبودی در بیماری پسوریازیس فرد حاصل نشد، این درمان کاملا متوقف میشود.
از عوارض جانبی اصلی اتانرسپت میتوان به جوش در ناحیهی تزریق اشاره کرد. با این حال، از آنجایی که اتانرسپت بر کل دستگاه ایمنی بدن تأثیر میگذارد، دارای عوارض جانبی جدی از جمله عفونت شدید است.
اگر فرد سابقهی بیماری سل را داشته باشد، احتمال عود مجدد بیماری وجود دارد. به همین جهت، توصیه میشود، فرد در هنگام درمان، کاملا تحتنظر پزشک معالج قرار داشته باشد.
آدالیمومب (Adalimumab)
داروی آدالیمومب هر 2 هفته یک بار تزریق میشود و پس از تشخیص پزشک روند درمان قطع یا ادامه مییابد. اگر بعد از ۱۶ هفته هیچگونه بهبودی در بیماری پسوریازیس فرد بهوجود نیامد، درمان به این روش قطع میشود.
از عوارض اصلی آدالیمومب میتوان به سردرد، جوش در محل تزریق و حالت تهوع اشاره کرد. با این حال، از آنجایی که داروی آدالیمومب بر کل دستگاه ایمنی بدن تأثیر میگذار، احتمال بروز عوارض جانبی جدی از جمله عفونتهای شدید در فرد وجود دارد. به همین جهت، توصیه میشود، فرد حتیالامکان در حین مصرف این دارو تحتنظر پزشک معالج باشد.
اینفیلیکسیماب (Infliximab)
اینفلیکسیماب به عنوان قطره (یا تزریق) رگی تجویز میشود. داروی اینفیلیکسیماب ابتدا در ۶ هفته اول ۳ بار در هفته تزریق میشود و سپس ۱ تزریق در ۸ هفته بعدی انجام میگیرد. در صورتی که پس از ۱۰ هفته، هیچگونه بهبودی در فرد مبتلا به پسوریازیس حاصل نشد، درمان به این روش قطع میشود.
از عوارض جانبی اصلی اینفلیکسیماب میتوان به سردرد اشاره کرد. در همین حال، از آنجایی که اینفلیکسیماب روی کل دستگاه ایمنی بدن تأثیر میگذارد، خطر عوارض جانبی جدی از جمله عفونتهای شدید در فرد وجود دارد. توصیه میشود، فرد در حین مصرف این دارو تحتنظر پزشک معالج خود باشد.
اوستکناماب (Ustekinumab)
اوستکناماب در ابتدای شروع درمان تزریق میشود و سپس چهار هفته بعد دوباره به بیمار تزریق میشود. پس از این، تزریق این دارو برای ۱۲ هفته ادامه پیدا میکند. اگر بعد از ۱۶ هفته هیچگونه بهبودی در روند بیماری پسوریازیس حاصل نشد، درمان به این روش کاملا متوقف میشود.
از عوارض جانبی اصلی مصرف داروی اوستکناماب میتوان به عفونت گلو و جوش در ناحیهی تزریق اشاره کرد. با این حال، از آنجایی که اوستکناماب روی کل دستگاه ایمنی بدن تأثیر میگذارد، خطر عوارض جانبی جدی از جمله عفونتهای شدید در فرد وجود دارد. توصیه میشود، فرد در حین مصرف این دارو تحتنظر پزشک معالج خود باشد.
سایر داروهای جدید برای درمان پسوریازیس
گوسل كوماب (Guselkumab)، برودالوماب (Brodalumab) ، ایکسیکیزوماب و سکییوکروماب درمانهای بیولوژیکی جدیدتری هستند که به صورت تزریقی به کار میروند.این داروها برای افراد مبتلا به پسوریازیس شدید که به درمان های دیگر پاسخ خوبی نداده اند یا قادر به استفاده از درمان های دیگر نیستند، توصیه می شود.
اگر 12 هفته از شروع درمان با Brodalumab، Ixekizumab و Secukinumab گذشته باشد و فرد بهبود نیافته باشد، درمان قطع می شود. برای گوسال کماب این زمان 16 هفته است و در صورت عدم بهبود، پزشک با تشخیص خود روند درمان را متوقف می کند.
پسوریازیس در کودکان
گوتا پسوریازیس در درجه اول نوجوانان و کودکان را تحت تاثیر قرار می دهد. یک عفونت باکتریایی مانند استرپتوکوک که باعث گلودرد می شود. اغلب باعث این نوع پسوریازیس می شود. این نوع بیماری با زخم های قطره ای کوچک در بدن، دست ها، پاها و پوست سر خود را نشان می دهد.
+چه زمانی برای پسوریازیس باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر مشکوک به پسوریازیس هستیداین منجر به مشکلات رایجی مانند درد، تورم یا ناتوانی در انجام کارهای روزانه شد.
اگر علائم شما بدتر شد یا درمان موثر نبود، حتما به دنبال مشاوره و کمک پزشکی باشید. ممکن است برای مدیریت پسوریازیس خود به داروهای مختلف یا ترکیبی از درمان ها نیاز داشته باشید.